25.1.2 Instrumenty pochodne i inne instrumenty wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Instrumenty pochodne, z których korzysta Grupa w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianami stóp procentowych i kursów wymiany walut, to przede wszystkim kontrakty walutowe typu forward, futures oraz kontrakty na zamianę stóp procentowych IRS oraz transakcje CCIRS zabezpieczające kurs walutowy oraz stopę procentową. Tego rodzaju pochodne instrumenty finansowe są wyceniane do wartości godziwej. Instrumenty pochodne wykazuje się jako aktywa, gdy ich wartość jest dodatnia, i jako zobowiązania gdy ich wartość jest ujemna.

Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych, które nie spełniają warunków rachunkowości zabezpieczeń oraz część nieskuteczna powiązań zabezpieczających w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych są bezpośrednio odnoszone w wynik finansowy roku obrotowego.

Wartość godziwa walutowych kontraktów forward jest ustalana poprzez odniesienie kursu zawarcia do bieżących kursów terminowych (forward) wyliczanych na podstawie danych rynkowych. Wartość godziwa kontraktów na zamianę stóp procentowych jest wyliczana na podstawie krzywych dochodowości.

Transakcje terminowe towarowe i walutowe związane są przede wszystkim z handlem uprawnieniami do emisji CO₂ oraz sprzedażą węgla. Dla ujęcia transakcji terminowych walutowych Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń.

PGE S.A. nabyła od Towarzystwa Finansowego Silesia Sp. z o.o. opcję call na zakup akcji Polimex-Mostostal S.A. Opcja została wyceniona z wykorzystaniem metody Blacka-Scholesa.

W bieżącym okresie PGE Paliwa sp. z o.o. w celu zabezpieczenia swojego ryzyka towarowego na cenę węgla importowanego, zawarła szereg transakcji zabezpieczających to ryzyko za pomocą swapów towarowych na węgiel. Ilość i wartość transakcji jest skorelowana z ilością i wartością importowanego węgla. Zmiana z tytułu wartości godziwej ujmowana jest w rachunku zysków i strat.

PGE Paliwa Sp. z o.o. wycenia wszystkie kontrakty na sprzedaż i zakup węgla z fizyczną dostawą w modelu tradera-brokera do wartości godziwej. Na dzień sprawozdawczy spółka posiada kontrakty, których termin realizacji przypada na 2023 rok.

Jak zostało opisane w nocie 1.4 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, Grupa PGE nabyła aktywa wiatrowe.

W ramach zakupionych farm, GK PGE nabyła również wbudowane instrumenty pochodne do umów handlowych. Konstrukcja instrumentów wiąże się z koniecznością dostarczenia w każdej dobie zakontraktowanej mocy, przez okres obowiązywania umów.

Grupa zawarła transakcje IRS zabezpieczające stopę procentową od zaciągniętych kredytów oraz wyemitowanych obligacji o łącznej wartości nominalnej 7.030 mln PLN (5.630 mln PLN dla kredytów oraz 1.400 mln PLN dla obligacji). W związku z rozpoczęciem spłaty kapitału niektórych kredytów, obecny nominał transakcji IRS zabezpieczających kredyty wynosi 2.827 mln PLN. Dla ujęcia powyższych transakcji IRS Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń. Wpływ rachunkowości zabezpieczeń na kapitał z aktualizacji wyceny został przedstawiony w nocie 20.3 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

W związku z zawarciem pożyczek ze spółką PGE Sweden AB (publ), PGE S.A. zawarła transakcje CCIRS, zabezpieczające kurs walutowy spłaty kapitału i odsetek. W transakcjach tych banki-kontrahenci płacą PGE S.A. odsetki oparte na stopie stałej w EUR, a PGE S.A. płaci odsetki oparte na stopie stałej w PLN. W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym odpowiednia część transakcji CCIRS traktowana jest jako zabezpieczenie obligacji wyemitowanych przez PGE Sweden AB (publ).

Dla ujęcia powyższej transakcji CCIRS Grupa Kapitałowa PGE stosuje rachunkowość zabezpieczeń. Wpływ rachunkowości zabezpieczeń został przedstawiony w nocie 20.3 niniejszego sprawozdania finansowego.

Na dzień sprawozdawczy Grupa posiada jednostki uczestnictwa w trzech subfunduszach TFI Energia S.A.