25.1.3 Kredyty bankowe, pożyczki, obligacje i leasing

Grupa na bieżąco śledzi prace związane z reformą IBOR, która może mieć wpływ na instrumenty finansowe oparte na zmiennej stawce procentowej. Na 31 grudnia 2022 roku wartość kredytów, pożyczek i obligacji narażona na ryzyko stopy procentowej wynosi 4.999 mln PLN (4.959 mln PLN oparta jest na stawce WIBOR, 40 mln PLN na stawce LIBOR). Aby zabezpieczyć stopę procentową w  związku z zaciągniętymi zobowiązaniami finansowymi, PGE S.A. stosuje instrumenty zabezpieczające IRS oraz rachunkowość zabezpieczeń. Wartość kredytów, pożyczek i obligacji objęta instrumentami zabezpieczającymi i rachunkowością zabezpieczeń na 31 grudnia 2022 roku to 4.274 mln PLN.

Na 31 grudnia 2022 roku wartość pozostających do dyspozycji limitów kredytowych w rachunku bieżącym istotnych spółek Grupy Kapitałowej PGE wyniosła 3.817 mln PLN. Terminy spłaty przyznanych linii kredytowych w rachunkach bieżących głównych spółek Grupy Kapitałowej przypadają w latach 2023 – 2024. Kwota pozostających do dyspozycji limitów kredytowych w rachunku bieżącym została obniżona o 59 mln PLN (13,5 mln USD) tj. o kwotę udzielonej akredytywy stanowiącej zabezpieczenie spłaty zobowiązań handlowych.

W 2022 roku ani po dniu sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki niewywiązania się ze spłat lub naruszenia innych warunków umów kredytowych.

Zobowiązanie z tytułu leasingu leasingobiorca ujmuje w dacie rozpoczęcia.

W dacie rozpoczęcia leasingobiorca wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Opłaty leasingowe dyskontuje się z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeżeli stopę tę można z łatwością ustalić. W przeciwnym razie leasingobiorca stosuje krańcową stopę procentową leasingobiorcy.

W dacie rozpoczęcia opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które pozostają do zapłaty w tej dacie:

• stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe;
• zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia,
• kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,
• cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz
• kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.

Leasingobiorca po dacie rozpoczęcia wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:

• zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu, które w każdym terminie w ciągu okresu leasingu są kwotą, w ramach której uzyskuje się stałą okresową stopę procentową w stosunku do nieuregulowanego salda zobowiązania z tytułu leasingu,
• zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz
• zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych.

Grupa PGE jest stroną szeregu umów leasingu, najmu, służebności czy dzierżawy. Przedmiotem umów są grunty, powierzchnie infrastruktury technicznej, powierzchnie biurowe i użytkowe, urządzenia, instalacje, pomieszczenia techniczne, a także infrastruktura IT. Umowy zawierane są na czas określony bądź nieoznaczony z określonym terminem wypowiedzenia. Grupa posiada również prawo do korzystania z gruntów w użytkowaniu wieczystym. Grupa każdorazowo szacuje okres leasingu, biorąc pod uwagę istotne fakty i okoliczności, które mogą wpływać na przedłużenie bądź skrócenie okresu trwania umów.

W niektórych umowach występują opłaty zmienne oparte o wskaźnik inflacji, ogłoszony przez GUS za rok poprzedni. Element waloryzacji stanowi o ich zmiennym charakterze- opłaty te uwzględnia się przy wycenie zobowiązania z tytułu leasingu, gdyż oparte są o indeks. W niektórych przypadkach czynsz roczny powiększony jest o inne opłaty o charakterze zmiennym, inne niż opłaty zmienne zależne od stopy lub indeksu. Są to przykładowo płatności z tytułu podatku od nieruchomości bądź podatku od budowli. Opłaty te nie są uwzględniane w wycenie zobowiązań leasingowych. W umowach dzierżawy gruntów pod budowę i eksploatację elektrowni wiatrowych, oprócz czynszu dzierżawnego występują opłaty z tytułu rekompensaty za wyłączenia nieruchomości z uprawy rolnej za okres budowy. Opłaty te nie są uwzględniane przy kalkulacji zobowiązania z tytułu leasingu, gdyż z tytułu ich poniesienia nie są przekazywane korzystającemu żadne prawa do korzystania z aktywów, ani nie są na jego rzecz świadczone usługi. Podobnie traktowane są również opłaty dotyczące rekompensaty z tytułu strat za wejście na teren celem wykonania prac eksploatacyjnych, konserwacyjnych i innych, związanych z funkcjonowaniem parku elektrowni wiatrowej.

Decyzje dotyczące prawa wieczystego użytkowania gruntów udzielane są zazwyczaj na czas określony wynoszący 99 lat. Opłata z tytułu wieczystego użytkowania gruntów ustalana jest jako procent wartości gruntu. Wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie, tym samym będzie to opłata o charakterze zmiennym zależnym od indeksu lub stawki, która jest uwzględniania w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu.

Grupa leasinguje drobne wyposażenie biurowe (urządzenia drukujące, kserokopiarki, komputery, itp.), które traktuje jako leasingi aktywów o niskiej wartości. Grupa zdecydowała się na zastosowanie zwolnienia i nie ujmowanie praw do użytkowania oraz zobowiązań z tytułu leasingu w odniesieniu do tych umów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Grupa zastosowała również praktyczne zwolnienie dla leasingów krótkoterminowych. Dotyczy to głównie decyzji na zajęcie pasa drogowego lub kolejowego, jeżeli decyzja wydawana jest na okres krótszy niż 12 miesięcy.

Grupa korzysta także z uproszczenia dla leasingów krótkoterminowych w przypadku umów najmu nieruchomości na czas nieokreślony z okresem wypowiedzenia poniżej 12 miesięcy, gdzie wynajmowane powierzchnie nie podlegały specjalnym dostosowaniom, nie ma istotnych barier wyjścia (np. kar za wcześniejsze rozwiązanie umowy) i obie strony mają praktyczną możliwość wynająć taką powierzchnię na rynku.