33.1 Wpływ wojny na terytorium Ukrainy na działalność Grupy PGE

GK PGE jest największą grupą energetyczną w Polsce. Jednostki Grupy zabezpieczają około 40% zapotrzebowania na energię elektryczną w kraju oraz obsługują ponad 5,5 mln klientów, a obszar dystrybucyjny Grupy PGE obejmuje ponad 40% terytorium Polski, w tym na obszarach przy granicy z Ukrainą i Białorusią. Z tego względu działalność Grupy ma szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Kluczowe dla Grupy PGE jest zabezpieczenie ciągłości działania elektrowni i elektrociepłowni oraz infrastruktury dystrybucyjnej, tak aby zapewnić nieprzerwane dostawy energii elektrycznej i ciepła do mieszkańców, instytucji i przedsiębiorstw.

W związku z sytuacją w Ukrainie na szczeblu centralnym Grupy PGE został powołany Zespół Kryzysowy, którego celem jest stałe monitorowanie zagrożeń i identyfikacja potencjalnych ryzyk. W ramach prac Zespołu prowadzony jest monitoring obejmujący bezpieczeństwo wytwarzania i dostaw energii elektrycznej oraz ciepła, ochronę infrastruktury krytycznej oraz infrastruktury informatycznej. Do zadań Zespołu należy również podejmowanie działań minimalizujących ryzyko wystąpienia sytuacji kryzysowej, przygotowanie spółek w Grupie na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowej oraz planowanie, organizacja i koordynowanie prac zapewniających ciągłość działania Spółki i Grupy PGE.

W kluczowych spółkach Grupy również zostały powołane sztaby kryzysowe, funkcjonujące 24h na dobę, realizujące stały monitoring oraz identyfikujące potencjalne ryzyka w celu minimalizacji zagrożenia dla dostaw energii elektrycznej i ciepła.

Wszystkie spółki kluczowe GK PGE przyjęły wytyczne w zakresie opracowania planów zapewnienia ciągłości działania (PCD). Na tej podstawie spółki opracowują a następnie wdrażają własne PCD, które uwzględniają specyfikę danej spółki. Kluczowym założeniem PCD jest opracowanie katalogu zagrożeń dla procesów krytycznych, na podstawie których są opracowywane i przyjmowane scenariusze awaryjne (instrukcje, procedury). Scenariusze awaryjne są cyklicznie testowane oraz na bieżąco aktualizowane. W obecnej sytuacji spółki zostały zobligowane zarówno do pilnej aktualizacji i weryfikacji regulacji wewnętrznych, jak i PCD.

W aktualnej sytuacji geopolitycznej znacząco wzrosło znaczenie cyberbezpieczeństwa. W Grupie PGE zostały wdrożone specjalne procedury monitorowania sieci teleinformatycznych z uwagi na wzmożoną działalność grup przestępczych, mającą na celu atak na systemy ICT (Information and communication technologies) oraz OT (Operational Technology). W związku z obowiązującym stanem alarmowym CHARLIE-CRP plany awaryjne zostały poddane przeglądowi. Istotna zmiana kontekstu funkcjonowania Grupy wywołała uruchomienie analizy zagrożeń i szacowanie ryzyka wystąpienia incydentu cyberbezpieczeństwa. Wzmożono także nacisk na ochronę łańcucha dostaw przed atakami cybernetycznymi.

Realność zagrożeń cybernetycznych potwierdzają ataki przeprowadzane na infrastrukturę teleinformatyczną Grupy Kapitałowej PGE oraz użytkowników systemów informacyjnych. W ostatnim czasie w sposób szczególny zwracają uwagę ataki, których celem jest wyłudzenie informacji lub próba zainstalowania złośliwego oprogramowania. Zidentyfikowano także ataki DDoS (Distributed Denial of Service), których celem jest zajęcie wszystkich dostępnych i wolnych zasobów w celu uniemożliwienia funkcjonowania całej usługi. Zidentyfikowane incydenty ataków zostały udokumentowane, informację o nich przekazano właściwym organom Państwa.

Podejmowane działania przeciwdziałające atakom (monitorowanie, obsługa incydentów i przywracanie działania systemów) pozwalają na skuteczne ich odpieranie. Działania te powiązane z adekwatnym zarządzaniem prowadzą do budowy odporności w cyberprzestrzeni. Jednocześnie realizowany jest rozwój i doskonalenie zarządzania bezpieczeństwem, właściwe do identyfikowanego ryzyka.

Ochrona fizyczna obiektów Grupy także została wzmocniona. W celu ochrony kluczowej infrastruktury energetycznej Grupa współpracuje ze wszystkimi służbami odpowiadającymi za bezpieczeństwo w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Ponadto PGE Dystrybucja na stałe jest wspierana przez Wojska Obrony Terytorialnej (WOT).

• dostępność i ceny paliw,
• zakłócenie łańcucha dostaw komponentów,
• wzrost inflacji i stóp procentowych oraz osłabienie waluty krajowej,
• ceny uprawnień do emisji CO₂,
• poprawa efektywności energetycznej,
• większa presja na transformację energetyczną poprzez rozwój OZE,
• import węgla kamiennego,
• cyberbezpieczeństwo,
• geopolityka,
• kontrahenci (listy sankcyjne).

• zmniejszenie dostępności węgla kamiennego na polskim rynku z uwagi na embargo w zakresie dostaw tego surowca z Rosji,
• wzrost cen węgla kamiennego oraz gazu na rynku międzynarodowym,
• zakłócenia logistyczne związane z wysokim wykorzystaniem taboru kolejowego i zmianami aktualnych tras przejazdowych,
• zmniejszenie dostępności biomasy na polskim rynku z uwagi na wstrzymanie importu surowca z Białorusi,
• zakłócenia logistyczne w transporcie samochodowym związane z cenami paliwa oraz dostępnością pracowników usługodawców.

• EG Gorzów oraz EC Zielona Góra mają dostarczany gaz złożowy (tzw. gaz Ln). Ze względu na wykorzystywanie dedykowanej infrastruktury przesyłowej pomiędzy kopalnią a daną elektrociepłownią te aktywa wytwórcze są neutralne wobec zaburzeń dostaw do Krajowego Systemu Przesyłowego Gazu.
• EC Toruń, EC Zawidawie, EC Czechnica, EC Lublin Wrotków, EC Rzeszów, EC Zgierz, EC Bydgoszcz i EC Kielce mają dostarczany gaz wysokometanowy (tzw. gaz E). Gaz E pobierany z Krajowego Systemu Przesyłowego jest zabezpieczony w formie odpowiedniego stanu magazynów i w Polsce jest to na relatywnie wysokim poziomie.

Grupa PGE nie ma wpływu na kierunki dostaw i zarządzanie przesyłem paliwa gazowego, dlatego też ryzyko ewentualnego wystąpienia zakłóceń leży po stronie PKN Orlen S.A. (wcześniej PGNiG S.A.) oraz Operatora Systemu Przesyłowego OGP Gaz – System S.A.(Gaz-System). PGE ma ustanowione kanały komunikacji z PGNiG i Gaz-System w zarządzaniu handlowym i operacyjnym we współpracy z daną lokalizacją z Grupy PGE. Zgodnie z krajowymi programami zarządzania ograniczeniami dostaw gazu, zabezpieczenie dostaw dla produkcji energii elektrycznej i ciepła jest uprzywilejowane wobec innych odbiorców korporacyjnych.

• W przypadku paliwa gazowego z uwagi na brak możliwości posiadania zapasów tego paliwa ograniczenie dostępności przekłada się na natychmiastową przerwę w produkcji energii elektrycznej i ciepła. Jednak, jeżeli w danej elektrociepłowni istnieją rezerwowe kotły wodne na paliwo węglowe możliwa jest produkcja ciepła do wyczerpania stanu zapasów (dotyczy lokalizacji EC Lublin Wrotków oraz EC Rzeszów). W przypadku EC Gorzów rezerwę produkcji stanowi kocioł parowy OP-140 na paliwo węglowe. W lokalizacji EC Zielona Góra rezerwę dla produkcji ciepła stanowią kotły olejowe.
• Głównymi dostawcami węgla kamiennego na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej i ciepła są polskie spółki wydobywcze oraz spółki importujące węgiel. Obecnie elektrociepłownie posiadają zapasy węgla kamiennego, które pozwalają na nieprzerwaną produkcję energii elektrycznej i ciepła. JWCD ze względu na znaczne obciążenie oraz problemy na rynku węgla kamiennego mają problemy z utrzymaniem minimalnych wymaganych zapasów, co powoduje konieczność ograniczania produkcji w celu utrzymania pracy ciągłej jednostek.

Zagwarantowanie dostaw energii elektrycznej dla PGE Dystrybucja S.A. i PGE Obrót S.A. odbywa się w formie zabezpieczenia handlowego. Dostawy fizyczne energii warunkowane są aktualną sytuacją zbilansowania i funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Zakłócenia w produkcji energii elektrycznej będą wpływały na dostawy energii w zależności od lokalizacji w sieci w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Na chwilę obecną Grupa PGE nie zidentyfikowała ryzyka dostawy energii elektrycznej i ciepła do mieszkańców, instytucji i przedsiębiorstw.

Kryzys energetyczny objął swym zasięgiem Polskę, Europę i świat. Wojna w Ukrainie ma istotny wpływ na sytuację na rynku ciepła i energii elektrycznej w Polsce. Znacząco oddziałuje ona na ceny oraz dostępność surowców energetycznych, co przełożyło się na ceny energii i uprawnień do emisji CO₂ oraz ceny towarów i usług, wpływając tym samym na poziomy generowanej marży i możliwości pozyskiwania kapitału. Utrudnienie lub całkowite wstrzymanie pracy wielu zakładów produkcyjnych w Ukrainie wpłynęło na zakłócenie łańcucha dostaw komponentów dla kluczowych inwestycji lub znaczący wzrost ich cen. Wojna w Ukrainie ukazała także ogromną rolę odnawialnych źródeł energii, których rozwój jest odpowiedzią na odcięcie dostaw surowców energetycznych z Rosji oraz wysokie ceny energii. Odnawialne źródła nie są bowiem obarczone kosztami paliw i CO₂. Wysokie ceny energii wymuszają natomiast poprawę efektywności energetycznej i operacyjnej. Rośnie także presja, aby przyspieszyć transformację energetyczną w zgodzie z polityką klimatyczną Unii Europejskiej, wykorzystując odejście od paliw kopalnych do modernizacji polskiej gospodarki. Grupa PGE jako lider krajowej transformacji energetycznej w Polsce uwzględnia potrzebę osiągnięcia neutralności klimatycznej w swojej długoterminowej strategii biznesowej. Jednocześnie Grupa Kapitałowa PGE wnosi istotny wkład w utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez zapewnienie importu węgla kamiennego, m.in. z Ameryki Południowej na potrzeby zarówno wytwórców, jak i gospodarstw domowych. Nieunikniona jest także zmiana wzorców zachowań klientów rynku energii, prowadzących do oszczędnego jej zużywania. Ma to na celu uniknięcie problemów związanych z niedoborem ciepła oraz energii elektrycznej w okresie zimowym. Grupa PGE mityguje ryzyka kontynuując politykę zabezpieczania kosztów produkcji energii elektrycznej wraz ze sprzedażą energii na rynku hurtowym, co znajduje swój wymiar zarówno w zabezpieczeniu uprawnień do emisji CO₂, jak również walut obcych na potrzeby transakcyjne.

W celu ochrony przed znaczącym wzrostem cen energii elektrycznej dla części odbiorców wprowadzone zostały regulacje, skutkujące obowiązkiem stosowania cen maksymalnych w dostawach energii elektrycznej do odbiorców uprawnionych. Regulacje zakładają rekompensaty dla spółek obrotu, które sprzedają energię elektryczną po cenach maksymalnych. Sposób kalkulacji rekompensat generuje ryzyko niepokrycia w pełni kosztów związanych z generacją dostawami energii elektrycznej oraz ogranicza wysokość marż uzyskiwanych na sprzedaży energii elektrycznej.

Dodatkowo zgodnie z obowiązującą decyzją nałożenia na Rosję i Białoruś sankcji wojennych Grupa PGE wprowadziła także weryfikację zgodności kontrahentów w łańcuchach dostaw.

W konsekwencji opisane powyżej ryzyka mogą mieć istotny wpływ na poszczególne obszary działalności GK PGE oraz przyszłe wyniki finansowe. W szczególności zmianie może ulec wartość odzyskiwalna wybranych pozycji aktywów, poziom oczekiwanych strat kredytowych oraz wycena instrumentów finansowych.

Wprowadzenie przez Unię Europejską embarga na dostawy ropy naftowej z Rosji nie pozostanie bez wpływu na szeroko rozumiany rynek energetyczny, m.in. z powodu potencjalnych wzrostów cen paliw.

W związku z dynamicznym przebiegiem wojny na terytorium Ukrainy i jej konsekwencjami makroekonomicznymi oraz rynkowymi, Grupa PGE będzie na bieżąco monitorować jej rozwój a ewentualne zdarzenia, które wystąpią, zostaną odzwierciedlone odpowiednio w przyszłych sprawozdaniach finansowych Grupy.